EPU – elektroniczne postępowanie upominawcze

EPU czyli elektroniczne postępowanie upominawcze to niezwykle wygodne narzędzie umożliwiające odzyskanie długu w sprawach mało skomplikowanych. Całe postępowanie ma charakter wirtualny i prowadzone jest przed e-sądem. Sprawdź, na czym polega!

EPU – windykacja marzeń?

Jak wyglądałaby idealna windykacja? Wyobraź sobie, że wszelkie czynności zmierzające do odzyskania należnych Ci pieniędzy są prowadzone w formie elektronicznej. Sprawa kierowana jest do sądu, dokumenty generowane są w sposób automatyczny, nie ma żadnych akt, poirytowanych kolejkowiczów, niezliczonych podpisów – a nawet konieczności stawiania się na rozprawach. Czas oczekiwania na nakaz zapłaty jest ograniczony do minimum, a nad przebiegiem całej procedury czuwasz samodzielnie – siedząc przed ekranem swojego komputera. Brzmi nierealnie? Wcale nie! Dokładnie w takim trybie możesz uzyskać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym prowadzonym przez sąd elektroniczny (tzw. e-sąd).

E-sąd: co to jest?

Jedyny w Polsce e sąd ma swoją siedzibę w Lublinie. Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) toczy się przed VI Wydziałem Cywilnym Sądu Rejonowego Lublin – Zachód. EPU zostało wprowadzone wraz z nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego (art. 505 i następne). Przepisy związane z trybem jego rozpatrywania weszły w życie dokładnie 1 stycznia 2010 roku. Szczegółowe wytyczne dotyczące opłat sądowych, wnoszenia pism drogą elektroniczną, sposobów doręczeń dokumentów, a także prowadzenia egzekucji sprecyzowane zostały w odpowiednich rozporządzeniach wykonawczych.   

Warto podkreślić, że elektroniczne postępowanie upominawcze to  rozwiązanie stanowiące alternatywę dla spraw prowadzonych przed sądami stacjonarnymi. Powstało z myślą o tym, by odciążyć sądy w orzekaniu o sprawach drobnych.  

Czym właściwie zajmuje się e-sąd?

Sąd elektroniczny  umożliwia windykacje należności w ramach elektronicznego postępowania upominawczego (EPU). Rozpatruje sprawy mało skomplikowane, w których nie jest wymagane przeprowadzanie postępowania dowodowego.  Za jego pośrednictwem można:

• wnieść elektroniczny pozew o zapłatę należności,
• uzyskać wgląd do elektronicznych akt danej sprawy (po podaniu unikalnego kodu weryfikacyjnego),
• weryfikować treść takich dokumentów elektronicznych jak: klauzule wykonalności oraz nakazy zapłaty.  

Dla kogo EPU?

Sąd elektroniczny swoją właściwością obejmuje obszar całego kraju. W praktyce oznacza to, że procedurę windykacyjną może rozpocząć każdy wierzyciel, którego dłużnik zamieszkuje na terenie Polski.

Elektroniczne postępowanie upominawcze to doskonałe rozwiązanie zarówno dla przedsiębiorców, jak i osób fizycznych. Instytucja ta pozwala zminimalizować koszty windykacji oraz odformalizować procedurę dochodzenia należności. Z uwagi na szybki tryb rozpatrywania spraw jest również rozwiązaniem, z którego równie chętnie korzystają banki oraz duże firmy. Zwłaszcza telekomunikacyjne oraz windykacyjne realizujące działania windykacyjne o charakterze masowym.  

EPU – jakie sprawy można kierować do e-sądu?

Elektroniczne postępowanie upominawcze odnajduje zastosowanie tylko w przypadku zobowiązań o charakterze pieniężnym. Za pośrednictwem EPU możemy dochodzić roszczeń z tytułu zaległych faktur i umów,  nieuregulowanych rachunków (np. za wynajem, za prąd, gaz, telefon) lub niespłaconych pożyczek prywatnych. Rozpatrywane są sprawy cywilne, pracownicze i gospodarcze we wszystkich tych przypadkach, gdy obowiązek zapłaty jest jasno sprecyzowany, wyraźnie określony i wynika z dokumentów wymienionych w pozwie.

W elektronicznym postępowaniu upominawczym, nie uda się jednak wyegzekwować roszczenie o zaległe alimenty, zapłatę emerytury lub wypłacenia innego świadczenia o charakterze niepieniężnym.  

Dodatkowo warto mieć na uwadze fakt, że wierzyciel chcący odzyskać dług nie ma obowiązku załączania kopii tych dokumentów. Z uwagi na to, że w EPU nie jest przeprowadzane postępowanie dowodowe gotowy formularz nie przewiduje na to miejsca. Wymagane jest jednak wyraźne wskazanie i precyzyjne opisanie tych dowodów.       

Elektroniczne postępowanie upominawcze – postępowanie

Elektroniczne postępowanie upominawcze ma charakter wirtualny. W praktyce oznacza to, że  złożenie pozwu oraz komunikacja z sądem odbywa się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Rozpoczęcie procedury odzyskiwania należności wymaga aktywowania konta na stronie internetowej  e-sądu www.e-sad.gov.pl. Jego rejestracja jest możliwa po wypełnieniu krótkiego formularza. Samo logowanie przebiega szybko i w sposób intuicyjny. Nie powinno nastręczać trudności. Problematyczne może okazać się jednak wypełnienie formularza pozwu.

Warto pamiętać o tym, że pozew może być złożony zarówno przez samego wierzyciela, jak i jego pełnomocnika (adwokata, radcy prawnego).

Elektroniczne postępowanie upominawcze – pozew

Dużym ułatwieniem w stosunku do tradycyjnego postępowania upominawczego jest uproszczony charakter pozwu. Niezwykle istotne jest precyzyjne wskazanie stron sporu. Prawidłowo skonsturowany pozew powinien zawierać:

1) numer PESEL powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli powód jest obowiązany do jego posiadania, 

2) numer NIP powoda innego niż osoba fizyczna, jeżeli powód jest obowiązany do jego posiadania, oraz numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku jego braku numer w innym właściwym rejestrze lub ewidencji. 

Art. 505 § 2. KPC

Wierzyciel (lub jego pełnomocnik) powinien określić wysokość roszczenia, wskazać dowody świadczące o istnieniu zobowiązania (nie dołączając ich do pozwu), w sposób zwięzły uzasadnić swoje roszczenie oraz przywołać datę wymagalności roszczenia.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym  

Czym jest nakaz zapłaty wydany przez sąd elektroniczny? To nic innego jak wyrok (orzeczenie sądowe) będący zwieńczeniem elektronicznego postępowania upominawczego (EPU).

Zgodnie z postanowieniami Kodeksu Postępowania Cywilnego (KPC) o nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym NIE można starać się w następujących sytuacjach:

• roszczenie ma inny charakter niż pieniężny,
•  doręczenie nakazu zapłaty miałoby nastąpić poza granicami Polski,
•  termin wymagalności jest dłuższy niż 3 lata (czas liczony jest do dnia złożenia pozwu) .

Nakazy zapłaty w postępowaniu upominawczym (EPU) zapadają na posiedzeniu niejawnym w formie elektronicznej. Jego niezwykle charakterystyczną cechą jest to, że stanowi on efekt twierdzenia tylko jednej ze stron (powoda). Istotnym jest, by zdawać sobie sprawę z tego, że może on podlegać odwołaniu. Jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że zobowiązanie będące przedmiotem roszczenia nie jest prawdziwe, jego wartość nie jest prawidłowa, ewentualnie ma ono charakter przedawniony wówczas pozwany powinien wystosować oficjalny Sprzeciw  od nakazu zapłaty. Pozwany nie może jednak wystosować do esądu odpowiedzi na zarzuty zawarte w pozwie.

Nakaz zapłaty: warto wiedzieć

Nakaz zapłaty wydany przez e-sąd ma postać wyłącznie elektroniczną, doręczany jest powodowi w tej właśnie formie, niezwłocznie po jego wydaniu. Osoba pozwana nakaz zapłaty otrzymuje natomiast za pośrednictwem tradycyjnej  poczty (w postaci wydruku weryfikacyjnego opatrzonego unikalnym 20 znakowym kodem nakazu).

EPU: opłaty od pozwu i koszty sądowe

W elektronicznym postępowaniu upominawczym wszelkie opłaty dokonywane są za pośrednictwem systemu teleinformatycznego . Zgodnie art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w przypadku EPU opłata sądowa wynosi 1,25% wartości przedmiotu sporu. Kwota roszczenia nie może być jednak mniejsza niż 30 zł. Warto podkreślić, że opłata jest równa ¼ opłaty wymaganej w postępowaniu o charakterze tradycyjnym.   

Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Od nakazu zapłaty wydanego w efekcie postępowania upominawczego pozwanemu przysługuje prawo sprzeciwu. Ma on za zadanie podważyć jego skuteczność i zapobiec egzekucji. Dokument nie wywoła skutków prawnych pod warunkiem, że sprzeciw zostanie złożony w ciągu 2 tygodni. W dalszej kolejności nakaz zapłaty traci moc, a sprawa zostaje automatycznie przekazana do sądu według właściwości ogólnej (co w praktyce oznacza, że rozpatrzeniem sprawy zajmie się sąd, w okręgu miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego).

Warto zwrócić uwagę, że wzór sprzeciwu od nakazu zapłaty nie musi zawierać uzasadnienia. Nie ma również konieczności dołączania jakichkolwiek dowodów. Wystarczy, że pozwany wyraźnie wyrazi wolę sprzeciwu oraz poprawnie zidentyfikuje nakaz zapłaty (poprzez wskazanie sygnatury sprawy).

W jaki sposób złożyć sprzeciw od nakazu zapłaty?

Istnieją dwie drogi komunikacji pozwanego z sądem elektronicznym. W pierwszym przypadku sprzeciw może zostać wysłany w formie papierowej na dane adresowe e-sądu:

Sąd Rejonowy Lublin- Zachód W Lublinie
Ul. Krakowskie Przedmieście 76
20-950 Lublin

Dłużnik ma również prawo wystosowania sprzeciwu w formie elektronicznej. Wówczas konieczne jest posiadanie aktywnego konta na platformie e-sądu oraz odpowiedniego  certyfikatu służącego do posługiwania się podpisem elektronicznym. (Jeżeli pozwany nie jest w jego posiadaniu, a zależy mu na elektronicznej komunikacji z sądem, wówczas pomocne może okazać się skorzystanie z materiałów informacyjnych zawartych na stronie internetowej esądu. Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z podpisem elektronicznym znajdują się na TUTAJ).

Zalety elektronicznego postępowania upominawczego (EPU)

• alternatywa dla spraw prowadzonych przed sądami stacjonarnymi,
• duża skuteczność,
• niskie koszty prowadzenia windykacji (opłata sądowa jest czterokrotnie niższa niż w przypadku tradycyjnego postępowania upominawczego),
• możliwość wszczęcia procedury windykacyjnej drogą elektroniczną,
• oszczędność czasu (czas oczekiwania na nakaz zapłaty nie jest długi),
• uproszczony charakter pozwu,
• dostęp do elektronicznych akt sprawy,
• brak konieczności dołączania do pozwu materiału dowodowego,  
• możliwość prowadzenia działań windykacyjnych o charakterze masowym (duże firmy mogą skorzystać z możliwości przesłania  całej paczki pozwów za jednym razem).  

Wady EPU

• niektórzy wierzyciele mają zastrzeżenia co do intuicyjności korzystania z platformy e-sądu,
• dochodzenie pojedynczych należności, bez obeznania z interfejsem EPU oraz bez doświadczenia w uzupełnianiu formularza pozwu w praktyce okazuje się rozwiązaniem czasochłonnym,
• konieczność znajomości numeru NIP lub PESEL pozwanego (co w niektórych przypadkach może okazać się problematyczne),
• ograniczenie czasowe dochodzonych roszczeń (przedmiotem EPU mogą być roszczenia, które stały się wymagalne maksymalnie na 3 lata przed momentem wniesienia pozwu przez wierzyciela),
• ograniczony zakres spraw podlegających rozpatrzeniu za pośrednictwem EPU (sprawy mało skomplikowane + roszczenia mające wyłącznie charakter pieniężny),
• w przypadku sprzeciwu do wydanego nakazu zapłaty sprawa przekazywana jest do rozpatrzenia sądowi właściwemu dla miejsca zamieszkiwania pozwanego (dla wierzyciela może okazać się to wysoce niewygodne, jeśli dzieląca strony odległość jest duża)

Podsumowanie

EPU czyli elektroniczne postępowanie upominawcze to jedno z narzędzi umożliwiających odzyskanie należności w sprawach mało skomplikowanych. Całe postępowanie ma charakter wirtualny, a pozew rozpatrywany jest przez sąd elektroniczny (VI Wydział Cywilny Sądu Rejonowego Lublin – Zachód). Inicjatywa ta jest powstała z myślą o odciążeniu wymiaru sprawiedliwości w orzekaniu o sprawach nie wymagających postępowania dowodowego.